Hành trình nuôi dạy con cái trưởng thành là một hành trình không hề dễ dàng, cha mẹ là những người thầy đầu tiên trong cuộc đời con trẻ: Dạy con cách đi, cách ăn cách nói, cách đối nhân xử thế,… Trong quá trình nuôi dạy con, cha mẹ cũng sẽ có thể học được nhiều bài học “đáng nhớ”. Muốn nuôi dạy thành công một đứa trẻ, cha mẹ cần có cách giáo dục thông thái, kèm theo đó là “một trái tim nóng cùng một cái đầu lạnh”.
Là một người mẹ có 4 con trai nhỏ, người mẹ này thường hay phải la hét để con chịu nghe lời, cho tới khi nhận ra, cách làm “cực đoan” này chỉ làm tổn thương cả mẹ lẫn con, cuối cùng cũng không thể giải quyết được vấn đề gì.
Dưới đây là bài chia sẻ của bà mẹ Mỹ, có tên là Orange Rhino, kể về trải nghiệm và những bài học bản thân rút ra sau hơn một năm thực hiện thử thách do chính mình đặt ra, chính là: Không la mắng con.
Một ngày, khi ở nhà cùng 4 cậu con trai tinh nghịch đều dưới 6 tuổi, tôi luôn trong trạng thái “bốc hỏa, nổi cơm tam bành, mặt đỏ gay, miệng la mắng khiến lũ trẻ cảm thấy đáng sợ, bật khóc,… Hôm sau nghĩ lại, bản thân tôi thấy vô cùng xấu hổ và ân hận, đã hứa với các con mình rằng, sẽ không la mắng chúng trong suốt 365 ngày.
Tôi từng tìm hiểu và biết loài tê giác (Rhino) luôn điềm tĩnh, tôi tự gọi mình là Orange Rhino và lập trang blog cùng tên để ghi chép lại hành trình thực hiện thử thách do chính mình đặt ra. Cái tên đó nhắc nhở tôi phải luôn điềm tĩnh như loài tê giác và nồng ấm như sắc cam (Orange). Tôi đã giữ lời hứa hơn 400 ngày qua và rút ra nhiều bài học quý giá.
1. La mắng không phải là việc duy nhất tôi ngừng làm trong năm qua
Tôi không còn đi ngủ với cảm giác áy náy trong lòng khi thấy mình là một bà mẹ tồi. Tôi cũng không to tiếng với chồng nữa và chẳng còn phải nghe các con hét lên: “Mẹ thật đáng ghét… Con không yêu mẹ nữa”.
Tôi nhanh chóng nhận ra những thay đổi tích cực từ việc ngừng la hét.
2. Các con là những khán giả quan trọng nhất của tôi
Tôi nhận ra mình không la hét trước mặt người khác bởi vì tôi muốn họ tin rằng tôi là một người mẹ đáng yêu và kiên nhẫn. Sự thật là, tôi đã luôn là bà mẹ như thế nhưng hiếm khi thể hiện điều ấy lúc ở một mình với lũ trẻ mà chỉ khi ở nơi công cộng – khi biết có người đang nhìn, lắng nghe và có thể đánh giá mình.
Đó là một sai lầm. Thật ra, người quan sát, lắng nghe và đánh giá tôi thường xuyên nhất chính là các con. Tại sao chúng ta không cố gắng giữ hình ảnh người mẹ thật tốt trước mắt con cái mình mà lại phải chứng tỏ với người khác?
Quả thực, con cái chính là tấm gương phản chiếu rõ nét nhất của cha mẹ, chúng cũng là khán giả quan trọng nhất của cuộc đời cha mẹ.
3. La mắng không mang lại hiệu quả
Có một số lần tôi cũng muốn từ bỏ thử thách mình đặt ra, nghĩ rằng la mắng sẽ dễ dàng hơn là hít thở sâu và sáng tạo ra một cáсh nhắc nhở con khác. Nhưng tôi nhận ra rằng la mắng vô tác dụng, và chỉ khiến mọi thứ vượt khỏi tầm kiểm soát, làm các con khó tiếp nhận được những gì tôi muốn.
Làm sao các con có thể nghe tôi nói rõ ràng: “Nhanh lên, đeo cặp sách, đi giày, mặc áo khoác, đừng có trêu nhau nữa, mau lên…!” khi những âm thanh đó vang lên lộn xộn giữa cơn giận và làm chúng muốn khóc?
4. Các con chỉ là trẻ con nhưng cũng có nhiều điều chẳng khác gì người lớn
Giống như tôi, bọn trẻ cũng có những ngày tốt, ngày tệ. Một số hôm, các con cảm thấy dễ chịu, ngọt ngào, biết nghe lời. Thi thoảng, bọn trẻ lại cáu kỉnh, khó chịu.
Và giống như mọi đứa trẻ khác, các con tôi cũng có những lúc bướng bỉnh, không tự đi giày, vẽ bậy lên tường… Vậy nên, tôi cần xem lại những mong đợi của mình và nhớ rằng các con vẫn là những đứa trẻ: Chúng vẫn đang học hỏi từ những sai lầm, lớn lên và tập kiểm soát tâm trạng khó chịu mỗi khi ngủ dậy.
Khi các con mắc lỗi, tôi cần nhớ rằng la mắng không chỉ chẳng ích gì, mà cũng giống như tôi, các con không thích và không đáng bị như vậy.
5. Tôi không thể luôn điều khiển được hành động của các con nhưng có thể kiểm soát được phản ứng cũng như tâm trạng của mình
Tôi có thể cố gắng hết sức để áp dụng các mẹo dạy con nhưng không phải lúc nào cũng hiệu quả. Rõ ràng, không phải vì tụi nhỏ là con tôi nên chúng sẽ luôn làm theo ý tôi muốn.
Nhưng tôi có thể quyết định mình có nên hét “Nhặt lego của con lên” khi chúng không nghe lời hay sẽ quay đi vài giây để “hạ hỏa” rồi trở lại với cáсh ứng xử khác. Và thực sự là bình tĩnh vài giây và quay đi hít thở thì con bạn sẽ dọn lego nhanh hơn là nghe mẹ la hét.
6. Những khoảnh khắc kỳ diệu có thể tới khi bạn không la mắng
Một đêm, tôi nghe tiếng bước chân đi xuống cầu thang đã tới giờ ngủ. Mặc dù hơi khó chịu vì khoảng thời gian được ở một mình bị ngắt quãng, tôi vẫn giữ bình tĩnh rồi quay sang nhắc các con lên giường.
Khi tôi nói nhẹ nhàng, con quay sang bảo: “Mẹ ơi, mẹ sẽ yêu con nếu con lên thiên đường trước đúng không? Nếu mẹ đi trước, con sẽ vẫn yêu mẹ. Sự thật là, con sẽ luôn yêu mẹ”.
Những giọt nước mắt lăn dài trên má khi tôi nhớ lại những lời nàу. Tôi có thể cá rằng, nếu lúc đó tôi thét lên “Về giường ngay”, mẹ con tôi sẽ chẳng thể có cuộc trò chuyện đặc biệt, ngọt ngào như vậy.
7. Không la hét là việc khó nhưng có thể làm được
Có rất nhiều lần tôi muốn “bùng сháy” nhưng phải cố kiềm chế lại. Lúc đó, có thể tôi chui vào toilet và la hét, hoặc đấm vào ngực thùm thụp như gorilla. Có lúc định hét lên, tôi đành phải chuyển sang thành hát “lalala”. Tôi cũng chuyển sang dùng khăn giấy màu cam vào giờ ăn để nhắc về lời mình đã hứa.
Những việc trên có thể khiến tôi trông thật ngớ ngẩn nhưng nó giúp tôi không thất hứa. Tôi cũng có thêm 2 từ yêu thích mới: Ít ra. Hai tiếng đó giúp tôi nhìn mọi việc tích cực hơn và nhắc tôi phải bình tĩnh. “Con vừa làm đổ cả hộp sữa ra sàn nhà. Ít ra thì đó không phải cốc thủy tinh. Ít ra con cũng đã biết cố gắng để giúp mẹ cất lọ sữa…”
8. Việc chăm sóc chính mình giúp tôi ngừng mắng con
Tôi luôn cố gắng chăm sóc tốt cho người khác nhưng lại không giỏi chăm lo cho chính mình.
Khi nhận ra những thứ châm ngòi cho cơn giận của mình, như cảm giác thừa cân, thấy mình bị cô lập với bạn bè, cảm giác kiệt sức, tôi bắt đầu biết để ý đến bản thân mình nhiều hơn. Tôi đi ngủ sớm hơn, ưu tiên việc tập thể dục, cố gắng gọi cho một người bạn mỗi ngày và quan trọng nhất, tôi tập nói với bản thân rằng “Không hoàn hảo cũng đâu có sao”.
Chăm sóc bản thân không chỉ giúp tôi ngừng la mắng mà con khiến tôi hạnh phúc hơn, thư giãn và yêu thương nhiều thêm.
9. Thông thường, vấn đề là ở tôi chứ không phải ở các con
Tôi nhanh chóng nhận ra rằng, thường tôi muốn la hét bởi vì tôi vừa cãi nhau với chồng, tôi quá tải bởi có nhiều việc phải làm, tôi mệt mỏi hay đang “đến tháng”, chứ không phải vì các con “hư”.
Tôi cũng nhanh chóng nhận ra rằng, hiểu biết về những “ngòi nổ” trong chính mình bằng cáсh nói to ra: “Nào Orange Rhino, mày sắp đến ngày ‘đèn đỏ’ và cần ăn chocolate. Mày đừng nổi giận với các con” sẽ giúp ích cho tôi.
10. Không mắng con mang lại cho tôi cảm giác thật tuyệt vời
Khi ngừng la mắng con, tôi không chỉ cảm thấy hạnh phúc và bình thản hơn mà còn rất nhẹ nhõm. Tôi đi ngủ mà không cảm thấy áy náy gì và thức dậy tự tin hơn khi mình có thể thấu hiểu các con nhiều hơn, thấu hiểu nhu cầu của bản thân và biết cáсh làm sao để yêu thương và kiên nhẫn.
Tôi cũng chắc chắn các con tôi cảm thấy hạnh phúc và bình tĩnh hơn khi mẹ của chúng thay đổi theo hướng tích cực.
Lan Hòa biên tập
